Zgodnie z przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej, tj. zstępnych (dzieci, wnuki, prawnuki itd.) i wstępnych (rodziców, dziadków, pradziadków itd.) oraz rodzeństwo. Obowiązek dostarczania środków utrzymania może wynikać także z powinowactwa czy przysposobienia oraz dotyczyć rozwiedzionych małżonków.

Warto pamiętać, że to od kiedy będą przysługiwać alimenty zależy od tego, czy wystąpimy o ich zasądzenie zakładając osobną sprawę o alimenty, czy też będziemy dochodzić ich zasądzenia w sprawie rozwodowej. O ile w pierwszym przypadku alimenty zostaną przyznane w zasadzie najpóźniej od daty złożenia pozwu, o tyle w sprawie rozwodowej będą się należały dopiero od momentu uprawomocnienia się wyroku rozwodowego, chyba że złożymy wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia.

Niewątpliwe w sprawach alimentacyjnych potrzeby uprawnionych powinny być zaspokajane na bieżąco, dlatego tak ważną rolę odgrywa zabezpieczenie roszczenia.

Podstawą zabezpieczenia roszczenia jest uprawdopodobnienie jego istnienia, jak również uprawdopodobnienie istnienia interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia (art. 730 1 § 1 k.p.c.). Wskazać jednak należy, iż w sprawach o alimenty podstawą zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia (art. 753 § 1 in fine k.p.c.).

Wniosek o zabezpieczenie roszczeń alimentacyjnych można złożyć zarówno w pozwie, jak i w odrębnym piśmie procesowym z zachowaniem odpowiednich wymogów formalnych przewidzianych prawem.

Udzielenie zabezpieczenia w sprawach o alimenty może polegać na zobowiązaniu pozwanego do zapłaty uprawnionemu jednorazowo albo okresowo określonej sumy pieniężnej. Regułą jest jednak udzielenie zabezpieczenia poprzez zobowiązanie do uiszczania alimentów płatnych okresowo w powtarzających się terminach.

Należy podkreślić, iż wniosek o udzielenie zabezpieczenia w sprawie o alimenty wolny jest od jakichkolwiek opłat.

Wniosek powinien być przez Sąd rozpoznany bezzwłocznie, nie później niż w terminie tygodnia od dnia wpływu do sądu. Niestety wskazany w przepisach termin ma jedynie charakter instrukcyjny, którego przekroczenie przez Sąd nie powoduje jakichkolwiek negatywnych konsekwencji.

Wniosek o udzielenie zabezpieczenia może być przez Sąd rozpatrzony na posiedzeniu niejawnym, a postanowienie Sądu doręczone zostanie stronom z urzędu wraz z jego uzasadnieniem. W przypadku gdy zabezpieczenia udzielono na rozprawie, wniosek o sporządzenie uzasadnienia złożyć należy w terminie 7 dni od jego wydania.

W przypadku gdy nie zgadzamy się z wysokością udzielonego przez Sąd zabezpieczenia możemy złożyć zażalenie. Zażalenie składa się w terminie 7 dni do Sądu drugiej instancji za pośrednictwem Sądu, który postanowienie wydał.