Stwierdzenie nabycia spadku

to potwierdzenie, że dana osoba posiada prawa do spadku. Co do zasady prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na spadkobierców. W zależności od tytułu powołania można być spadkobiercą ustawowym (gdy zmarły nie pozostawił testamentu) bądź testamentowym (gdy zmarły pozostawił testament). Każdy ze spadkobierców może spadek przyjąć bez ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe (przyjęcie proste), bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucić. Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku spadkobierca musi złożyć w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swego powołania. Obecnie – na skutek zmian z 18 października 2015 roku,  niezłożenie takiego oświadczenia w zakreślonym przepisami prawa terminie, jest jednoznaczne z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Potwierdzeniem nabycia spadku jest uzyskanie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub aktu poświadczenia dziedziczenia. Pierwsze uzyska się w postępowaniu prowadzonym przed Sądem, drugie natomiast u notariusza.

Sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku na wniosek osoby mającej interes prawny w jego uzyskaniu. Z kolei notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.

Co istotne stwierdzenie nabycia spadku oraz poświadczenie dziedziczenia nie może nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od  otwarcia spadku (czyli od momentu śmierci spadkodawcy), chyba że wszyscy znani spadkobiercy złożyli lub złożą  oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku.

Dokument potwierdzający nasze prawa do spadku, tj. postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia, będą nam potrzebne, np.  aby uzyskać dostęp  do środków pieniężnych zgromadzonych przez spadkodawcę na rachunku bankowym, aby móc sprzedać lub przerejestrować samochód spadkodawcy, lub aby sprzedać należącą do niego nieruchomość itp.

Dział spadku

może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami lub na mocy orzeczenia sądu. Postępowanie sądowe wszczęte zostanie jeżeli z takim żądanie wystąpi któregokolwiek ze spadkobierców. Należy pamiętać, że jeżeli w skład spadku wchodzi nieruchomość, to umowa o dział musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego.

Podział spadku prowadzony przed sądem co do zasady obejmuje cały spadek. Jedynie z ważnych powodów może być ograniczony do części spadku. Z kolei umowny dział spadku może objąć cały spadek lub być ograniczony do części spadku.