Prawa pracownika i pracodawcy w czasie pandemii koronawirusa – COVID19

Z uwagi na rozprzestrzenianie się w Polsce i na świecie koronawirusa oraz związane z tym ograniczenia w poruszaniu się i prowadzeniu działalności gospodarczej wielu pracodawców zmuszonych jest do czasowego zamknięcia zakładów pracy.

Niektórzy przedsiębiorcy także z własnej inicjatywy decydują się na zamykanie niektórych sklepów, zakładów fryzjerskich i kosmetycznych oraz innych form prowadzenia działalności.

Z decyzją o czasowym wstrzymaniu działalności wiążą się także problemy w przedmiocie dalszego zatrudniania pracowników.

Już w chwili obecnej można odnotować na rynku pracy znaczny wzrost liczby osób, które tracą pracę z powodu rozprzestrzeniania się tej pandemii.

Warto zatem przyjrzeć się bliżej prawidłowości rozwiązywania z pracownikami umów o pracę.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż pracodawca nie może zmusić pracownika do skorzystania w obecnym czasie z urlopu wypoczynkowego. Przepisy kodeksu pracy przewidują jedynie dwie sytuacje, w których to pracodawca może zdecydować o konieczności skorzystania z urlopu. Pierwsza z nich dotyczy sytuacji, w której zbliża się termin, do którego pracownik powinien wykorzystać zległy urlop wypoczynkowy, a druga wykorzystania urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia.

Wysyłanie pracownika na urlop wypoczynkowy z uwagi na przestój w zakładzie pracy spowodowany panującą epidemią jest zatem czynnością niezgodną z prawem.

W sytuacji, w której pracodawca nie może zlecić pracownikowi pracy zdalnej, a jej świadczenie w miejscu pracy nie jest możliwe, pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia w wysokości przewidzianej w kodeksie pracy, z uwagi na tzw. przestój w zakładzie pracy.

Wielu pracodawców decyduje się także na likwidację stanowisk pracy proponując pracownikom rozwiązanie stosunku pracy za tzw. porozumieniem stron. Z punktu widzenia pracownika nie zawsze taki sposób rozwiązania umowy o pracę jest korzystny. Pracodawca, chcąc rozwiązać z pracownikiem umowę o pracę w ten właśnie sposób winien zatem rozważyć takie warunki porozumienia, które będą satysfakcjonowały obie strony tego stosunku.

Oczywiście pracownikowi przysługuje prawo odmowy zawarcia porozumienia o rozwiązaniu stosunku pracy, co wiąże się koniecznością ewentualnego wypowiedzenia umowy o pracę zawartej z pracownikiem. Tożsama sytuacja odnosi się do zmiany warunków zatrudnienia, tj. np. skrócenia etatu.

Należy pamiętać, że likwidacja stanowiska pracy wiąże się koniecznością zachowania przez pracodawcę odpowiednich kryteriów doboru pracownika, które to kryteria powinny być obiektywne i uwzględniające takie okoliczności jak np. długość zatrudnienia, doświadczenie, wykształcenie etc.

Warto zwrócić również uwagę na fakt, że wypowiedzenie z uwagi na rozprzestrzeniającą się epidemię oraz jej wpływ na rentowność zakładu pracy, w sytuacji w której tak naprawdę koronawirus nie ma rzeczywistego wpływu na sytuację finansową przedsiębiorstwa jest wypowiedzeniem niezgodnym z prawem. Takie z kolei wypowiedzenie wiąże się z prawem pracownika do żądania przywrócenia do pracy bądź zapłaty przez pracodawcę stosownego odszkodowania.

Analiza prawidłowej sytuacji prawnej zarówno pracownika jak i pracodawcy wymaga bardzo często szczegółowej oceny danego stanu faktycznego. W obecnie panujących warunkach warto zatem zasięgnąć porady specjalistów celem poznania przysługujących nam, jako pracownikom, praw oraz obowiązków leżących po stronie pracodawców.

Pomoc fachowca może nas w przyszłości uchronić od niekorzystnych skutków takich decyzji.